Píosaí liom in áiteanna eile:

2010-04-04

Meán nó airmhéan?

Bhí píosa san Irish Times le déanaí maidir le "bochtanas coibhneasta". Bun agus barr an scéal nár thuig polaiteoirí áirithe an difríocht idir meán agus airmheán.

Is le samplaí agus dáileadh a bhaineann an dá téarma, ach tá brí ar leith ag gach ceann acu.

Abair gurbh iad 10,9,8,7,6,5,4,3,2,1,0 na samplaí.

Ansin, is ionann an meán agus an suim roinnte ar an líon samplaí:
(10 + 9 + 8 + 7 + 6 + 5 + 4 + 3 + 2 + 1 + 0)/11 = 5

An airmheán an sampla sa lár: 5 freisin.

Nuair a bhíonn dáileadh normalach i gceist, is minic go mbíonn an meán agus an airmheán gar dá chéile - toisc go mbíonn formhór na samplaí gar don meán.

Ach ní mar sin atá an dáileadh ioncam - in Éireann ná áit ar bith eile. Dáileadh Pareto a bhíonn i gceist. Sé sin le rá, bíonn líon beag daoine ar ard ioncam, agus titeann an ioncam go géir de réir samplaí ansin:

Rud éigin cosúil le:
(1000000 + 900000 + 80000 + 7000 + 600 + 50 + 4 + 3 + 2 + 1 + 0)/11 = 180696.36
ach anois sé 50 an airmheán.

Tá breis eolais anseo maidir le ioncam agus bochtanas in Éirinn: